Financiën

Toelichting op hoofdlijnen
Ten opzichte van de Begroting 2025 zijn de lasten -€ 6,93 mln. lager. De baten zijn - € 0,51 mln.  hoger. De toevoegingen aan de reserves en de onttrekkingen aan de reserves zijn niet gemuteerd. De verschillen worden hieronder toegelicht. Als de mutatie een relatie heeft met een ander programma dan staat dit aangegeven in de voorlaatste kolom.

Mutaties met een effect op de Begroting
1. Pensioenvoorziening oud-wethouders
Voor pensioenen aan oud-wethouders die reeds met pensioen zijn is een jaarlijks bedrag in de exploitatie begroot. Voorgesteld wordt voor deze pensioenverplichtingen alsnog een voorziening te vormen (€ 1,6 mln.). De structureel in de exploitatie begrote  bedragen kunnen dan vrijvallen (-€ 0,21 mln.)

2. Actualiseren kapitaallasten naar aanleiding van jaarrekening 2024
De kapitaallasten zijn geactualiseerd naar aanleiding van de jaarrekening 2024 (-€ 0,36 mln.)

3. Knelpunt: digitaliseren persoonskaarten
Een gemeente heeft een wettelijke verplichting om gegevens uit de basisregistratie te verstrekken. Deze gegevens staan nu op microfiches, maar door dagelijks gebruik gaat de kwaliteit hiervan snel achteruit. Om te voorkomen dat er geen toegang meer is tot deze gegevens dienen de persoonskaarten te worden gedigitaliseerd (€ 0,1 mln.)

4. Overhead
Bij uitbreiding van capaciteit binnen de opgaven wordt ook een bedrag als stelpost begroot voor de meegroeiende overheadlasten. Hiernaast blijkt dat deze stelpost zodanig is gestegen zodat een behoorlijk deel kan vrijvallen  (- € 3,0 mln.).

5. Kostenverdeling
De apparaatslasten en baten zijn gewijzigd met -€ 9,63 mln. (voordelig). Dit is voornamelijk het gevolg van het toerekenen in de voorjaarsnota van enkele afdelingen aan andere opgaven dan in de begroting.  Hiernaast is er een stelpost voor de nieuwe CAO centraal opgenomen voor € 6,3 mln. Voor een nadere toelichting hierop wordt verwezen naar de paragraaf bedrijfsvoering.

Mutaties met saldo neutraal effect op de Begroting

A. Dekking gemeentebrede knelpunten capaciteit
In de begroting 2025 is centraal in opgave Samen werken aan Zaanstad een stelpost opgenomen ter dekking van een aantal gemeentebrede knelpunten op het gebied van capaciteit. Dit houdt in dat er op dat moment nog geen dekking in beeld was voor deze knelpunten. In 2025 wordt deze dekking nu incidenteel ingevuld door middel van het één maand salarisbudget afromen van afdelingsbudgetten wanneer daar een vacature ontstaat. Dit betekent dat het lastenbudget wordt overgeheveld naar deze stelpost, waardoor de lasten in opgave Samenwerken aan Zaanstad stijgen met € 0,75 mln.

B. Reserve budgetoverhevelingen
In 2024 zijn bij de najaarsrapportage incidentele middelen overgeheveld naar 2025 via de reserve Budgetoverhevelingen. Bij de voorjaarsnota worden deze middelen beschikbaar gesteld voor de opgaven. Voor opgave Samenwerken aan Zaanstad gaat het om middelen voor de organisatieontwikkeling (€ 0,18 mln.) en om implementatiekosten nieuwe wetgeving (€ 0,35 mln.).

C. Strategen naar bedrijfsvoering
De strategen die voorheen onder het stedelijk domein vielen zijn overgegaan naar de bedrijfsvoering. Het gaat hier derhalve om een verschuiving van budget van andere plekken in de begroting naar de opgave Samenwerken aan Zaanstad (€ 0,85 mln.).

D. Centraal begroten indexatie salarisbegroting
De loonindexatie van de salarisbegroting wordt weer uit de afdelingsbudgetten gehaald en op een centrale stelpost begroot. De reden hiervan is dat deze in de originele begroting verdeelde loonindexatie leidt tot een verkeerd beeld van de afdelingsbudgetten. Of en welke CAO-verhoging er komt is namelijk nog niet doorgerekend in de verwachte loonkosten, waardoor het nu lijkt alsof er financiële ruimte zit tussen salarisbudget en verwachte loonkosten over 2025. Wanneer de nieuwe CAO is vastgesteld wordt de benodigde loonindexatie (bij de najaarsrapportage) alsnog bij de afdelingen neergezet en valt de centrale stelpost vrij. Met deze werkwijze wordt voorkomen dat deze financiële ruimte in de salarisbegroting onterecht wordt uitgegeven.Voor de afdelingen in programma Samenwerken aan Zaanstad gaat het om -€ 1,66 mln. aan loonindexatie.

E. Capaciteit Bedrijfsvoering
De capaciteitsbudgetten binnen bedrijfsvoering zijn budgettair neutraal geactualiseerd, waarbij met name de salaris- en inhuurbudgetten en de interne en externe dekking correct begroot zijn. Per saldo leidt dit tot een verschuiving van € 0,18 mln. van programma Verstedelijking naar programma Samenwerken aan Zaanstad.

F. Huisvesting ten behoeve van ondersteuning Jongeren Loket
Aan jongeren tot 27 jaar wordt ondersteuning verleend op het gebied van leren, werken en inkomen. Dit gebeurt op een locatie buiten het gemeentehuis. Die locatie is binnen een jaar niet meer beschikbaar, omdat de verhuurder de huur heeft opgezegd. De nieuwe locatie moet worden opgeknapt en ingericht. Hiervoor wordt budget overgeheveld vanuit het Participatiebudget binnen de opgave Kansengelijkheid naar de facilitaire budgetten binnen opgave Samenwerken aan Zaanstad (€ 0,27 mln.).

G. Overhead
Bij uitbreiding van capaciteit binnen de opgaven wordt ook een bedrag als stelpost begroot voor de meegroeiende overheadlasten (€ 2,55 mln.).

H. Resultaatbestemming 2024
In 2024 was incidenteel budget ten behoeve van het programma organisatieontwikkeling ontvangen. Op dit budget deed zich een onderschrijding voor van -€ 0,12 mln., onder andere omdat een aantal voorgenomen deelprojecten niet of later is opgestart. Het programma organisatieontwikkeling loopt in ieder geval nog door in 2025. Het voorstel is de onderschrijding in 2025 hiervoor in te zetten, omdat deze volgende fase in de organisatieontwikkeling vraagt om extra inzet om het nieuwe organisatiemodel waar nodig nog beter te laten draaien.

I. Opgavemanager Samenwerken aan Zaanstad
De rol van Opgavemanager Samenwerken aan Zaanstad gaat worden vervuld door de Clustermanager Bedrijfsvoering. Tegenover de formatie en overhead van de opgave Opgavemanager Samenwerken aan Zaanstad was een stelpost opgenomen. Deze stelpost wordt hiermee (deels) opgelost.