Financiën

Toelichting op hoofdlijnen
Ten opzichte van de Begroting 2025 zijn de lasten in hoofdstuk Financiën € 7,86 mln. hoger. De baten zijn -€ 15,43 mln. hoger. De toevoegingen aan de reserves zijn € 21,85 mln. hoger en de onttrekkingen zijn -€ 4,07 mln. hoger dan begroot. De verschillen worden hieronder toegelicht. Als de mutatie een relatie heeft met een ander programma dan staat dit aangegeven in de voorlaatste kolom.

 
Mutaties met een effect op de Begroting
1. Proceskostenvergoeding WOZ
Er wordt verwacht dat de afwikkeling van de WOZ-bezwaren structureel hoog blijft. Met name de zogenaamde "no cure no pay" bedrijven hebben hier een groot aandeel in. De kosten voor proceskostenvergoedingen én bezwaar- en beroepsprocedures worden daarom naar boven bijgesteld (€ 0,6 mln.). De Eerste Kamer heeft op 17 december 2024 het Belastingplan 2025 aangenomen met een wetswijziging voor een lagere proceskostenvergoeding in WOZ-zaken. Aanleiding was de toenemende druk van no-cure-no-pay-bureaus op de uitvoering van de Wet WOZ. Het is onduidelijk of de wetswijziging tot veel minder bezwaarschriften leidt. Een eerder doorgevoerde verlaging van de proceskosten had niet het gewenste effect. No-cure-no-pay-bureaus werken met gestandaardiseerde bezwaarteksten, ze zijn mede daardoor in staat om in een korte tijd een grote hoeveelheid bezwaarschriften in te dienen. Elk succesvol bezwaar levert inkomsten op, ook als het waardeverschil minimaal is.

2. Financierings en rente ontwikkelingen
De renteverwachting voor het kasgeld is verlaagd van 3,5% naar 2,5% waardoor de korte rentelasten zullen dalen (-€ 0,36 mln. structureel). De effecten op de lange rente van het treasuryjaarplan en de begroting 2025 leiden tot een voordeel in 2025 -€ 2,04 mln. Dit komt voornamelijk door investeringen die doorgeschoven worden richting latere jaren.

3. Reclamecontracten
Er wordt een nadeel verwacht op de private reclameopbrengsten (€ 0,84 mln.). Dit komt door het aflopen van bestaande contracten en het moeten aanbesteden om tot nieuwe contracten te komen.

4. Egalisatiereserve
De in de begroting 2025 opgenomen onttrekking aan de egalisatiereserve teneinde de begroting sluitend te krijgen wordt teruggedraaid (€ 3,97 mln.). Deze is op grond van het verwachte resultaat over 2025 namelijk niet benodigd.  Op basis van dit verwachte resultaat over 2025 wordt € 17,37 mln. aan de egalisatiereserve toegevoegd. Dit is inclusief € 4,88 mln. voor incidentele knelpunten.

5. Kostenverdeling
De apparaatslasten en baten zijn gewijzigd met € 0,16 mln. (nadelig). Voor een toelichting hierop wordt verwezen naar de paragraaf bedrijfsvoering.

6. Compensatie hogere lasten jeugdhulp in gemeentefonds
De kosten van de groei van de jeugdhulp zijn in de voorjaarsnota verwerkt. Op basis van de adviezen van de VNG wordt verwacht dat er vanuit het Gemeentefonds compensatie wordt ontvangen (-€ 15,25 mln.).

7. Centraal begroten indexatie salarisbegroting
De loonindexatie van de salarisbegroting wordt weer uit de afdelingsbudgetten gehaald en op een centrale stelpost in hoofdstuk Financiën begroot (€ 6,27 mln.). De reden hiervan is dat deze in de originele begroting verdeelde loonindexatie leidt tot een verkeerd beeld van de afdelingsbudgetten. Of en welke CAO-verhoging er komt is namelijk nog niet doorgerekend in de verwachte loonkosten, waardoor het nu lijkt alsof er financiële ruimte zit tussen salarisbudget en verwachte loonkosten over 2025. Wanneer de nieuwe CAO is vastgesteld wordt de benodigde loonindexatie (bij de najaarsrapportage) alsnog bij de afdelingen neergezet en valt de centrale stelpost vrij. Met deze werkwijze wordt voorkomen dat deze financiële ruimte in de salarisbegroting onterecht wordt uitgegeven.

8. Actualiseren kapitaallasten jaarrekening 2024
De kapitaallasten zijn geactualiseerd naar aanleiding van de jaarrekening 2024 (€ 2,05 mln.)

Mutaties met saldo neutraal effect op de Begroting

A. Reserve budgetoverhevelingen
In 2024 zijn incidentele middelen overgeheveld naar 2025 via de reserve Budgetoverhevelingen (€ 3,7 mln.). Met deze begrotingswijziging worden deze middelen beschikbaar gesteld voor de opgaven.

B. Besteding middelen decembercirculaire/ reserve Vooruitontvangen AU
Bij de decembercirculaire in 2024 zijn middelen uit het Gemeentefonds ontvangen die bestemd zijn voor activiteiten in 2024. Deze middelen zijn in 2024 aan de reserve Vooruitontvangen bedragen AU toegevoegd. In 2025 worden deze middelen weer aan de reserve onttrokken (-€ 0,48 mln.) en op de betreffende opgaven begroot. Voor opgave Kansengelijkheid is € 0,43 mln. in de decembercirculaire ontvangen, voornamelijk voor de kosten van opvang Oekraïners, maar ook voor arbeidsmigranten, het nationaal programma leefbaarheid en veiligheid, en voor de spreidingswet. Voor opgave Verstedelijking gaat het om € 0,01 mln. voor kosten in verband met het aanleveren van data aan het landelijk Register Externe Veiligheidsrisico's.
Voor de opgave Veiligheid is in de decembercirculaire € 0,04 mln. ontvangen voor de het actieplan jongeren en wapens, en voor de wet betaalbare huur.

C. Gemeentefonds doorwerking september- en decembercirculaire 2024
In deze mutaties worden de september- en decembercirculaires Gemeentefonds 2024 verwerkt. De financiële gevolgen van deze circulaires zijn nader toegelicht via Raadsinformatiebrieven (zaaknummers 8847603 en 9089550).

D. Begrotingswijziging MPG 25.1
Bij de raming van het MPG 25.1 is in 2025 een incidentele overboeking van de Algemene Reserve Grondzaken naar de Algemene Reserve opgenomen. De toevoeging aan de Algemene Reserve vindt plaats in hoofdstuk Financiën (€ 0,48 mln.)

E. Nieuwe investeringsstrategie
In de begroting is over de nieuwe investeringsstrategie besloten. Het gevolg van deze strategie is dat de voeding aan het investeringsfonds uit de begroting verdwijnt. Gemeentebreed levert dit structureel een financieel voordeel op. Bij treasury leidt de nieuwe strategie echter tot een structureel, maar dalend, nadeel (€ 1,17 mln. in 2025).

F. Resultaatbestemming 2024
Het resultaat op basis van de jaarrekening 2024 bedraagt -€ 3,87 mln. positief en wordt via de resultaatbestemming verwerkt in de voorjaarsnota. Op grond van de risicoanalyse uit de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersting wordt € 4,0 mln. toegevoegd aan de Algemene Reserve.  

G. Integraal uitvoeringsplan Mobiliteit Zaanstad Noord
De exploitatielasten en afschrijvingslasten van het uitvoeringsplan mobiliteit worden gedekt uit de stelpost afschrijvingslasten die is ingesteld tezamen met de nieuwe investeringsstrategie.